Doğum sonrasi depresyon

Konu: Doğum sonrasi depresyon Cuma Eyl. 05, 2008 7:12 pm

DOĞUM SONRASI
DEPRESYON

Doğumdan hemen sonraki dönem pek çok kadın için adeta bir
rüya gibidir. Eve yeni gelen bir bebek aileye neşe ve mutluluk saçtığı kadar
stresli de yaratır. Eve yeni bir bireyin katılışı kadınların önemli bir kısmında
zihinsel ve duygusal değişikliklere yol açar.

Zihinsel ve duygusal
durumu etkileyen bu durumları melankoli, depresyon ve psikoz olarak
sınıflandırabiliriz.

Doğum sonrası
"Melankoli"
Kadınların yaklaşık % 85'inde doğumdan sonra
melankolik bir durum görülür. Bu gerçek bir duygulanım bozukluğundan çok doğumun
normal bir parçası olarak kabul edilmelidir. En sık doğumdan sonraki ilk haftada
ortaya çıkar.

Annelerde uyku problemleri, ağlama krizleri, üzgün görünme
halsizlik, baş ağrıları, konsantrasyon güçlükleri, şaşkınlık, sinirlilik,
iştahsızlık problemleri görülebilir. Bu tablo çok önemli değildir. Genelde 1-2
hafta içinde şikayetler kendiliğinden kaybolur. Ancak bu kısa geçiş döneminde
ailesinin ve eşinin anlayışlı davranması ve kendisine yardımcı olmaları
gereklidir.

Annelerin %10-15'inde melankoli tablosu iki haftadan uzun
sürebilir. Bu durumda depresyon söz konusu olabilir ve profesyonel yardım
gerekebilir.

Doğum sonrası
"Depresyon"

Doğum sonrası
depresyon; tanım olarak doğumdan sonraki 4 hafta içinde, herhangi bir zamanda
majör depressif bir dönem yaşanmasıdır.

Kadınların bir kısmında görülen
doğum sonrası depresyon melankoliden daha farklı ve ciddi bir durumdur. Ancak
bazı kadınlarda bu süre 6 haftaya kadar uzayabilir.

Nedenleri tam olarak
bilinmemekle birlikte doğumdan sonra ani gelişen hormonal değişimlerin etkili
olduğu düşünülmektedir. Başka bir neden de "psikolojik stres" lerdir. Bebeğe
karşı aşırı bir sorumluluk duygusunun gelişmesi olayın altında yatan bir diğer
sebep olabilir.

Kadının eşiyle olan anlaşmazlıkları ya da ekonomik
problemler olayı alevlendirebilir. İlk defa anne olanlar veya eşi ile ayrı olan
kadınlar dahi yüksek risk altındadır. Daha önceki gebeliklerinden sonra
depresyon yaşayanlarda da daha sık görülür.

Genelde doğumdan sonraki 1-5.
günler arasında belirtiler başlar. Hafif depresyonda en sık görülen bulgular
halsizlik, isteksizlik, sinirlilik, unutkanlık ve değişik korkulardır. Bunlara
genelde uyku problemleri eşlik eder. Biraz daha ileri vakalarda bu belirtilere
aksiyete (endişe), panik atak, ağlama krizleri, bebeğe karşı ilgisizlik, ciddi
uyku bozuklukları ile ölüm ve intihar düşünceleri eklenir.

Doğum sonrası
depresyona % 5 oranında rastlanır. Eskiden sosyal statü ve evlilik ilişkilerinin
depresyon ile ilişkisi olmadığı düşünülürken yeni çalışmalarda fakir ve bekar
kadınlarda 2 kat daha sık görüldüğü ileri sürülmektedir.

Genç yaşta anne
olanlarda da 2-3 kat fazla görülür. Gebelik esnasındaki duygu durumu ile doğum
sonrası depresyonun bir ilişkisi bulunamamıştır.

Doğum sonrası
depresyonun tedavisi majör depresyon ile hemen hemen aynıdır. Genelde hastalar
psikoterapi ve antidepresan ilaçlardan fayda görürler. Emzirenlerde antidepresan
kullanımı önerilmediğinden tedavi esnasında kadın doğum ve psikiyatri
hekimlerinin birlikte tedavi planı yapmaları uygun olacaktır.

Emzirmenin
olumlu etkileri nedeniyle hafif vakalarda ilaç tedavisi yerine sadece
psikoterapi yeterli olabilir. Hastaların 2/3'ünde şikayetler en geç 1 yıl içinde
kaybolur. Geri kalan vakalarda ise birden fazla sayıda depresif atak
görülür.

Doğum sonrası
"Psikoz"
Postpartum (doğum sonrası) görülen en ciddi psikolojik
hastalıktır. Gebelikten önceki yıla göre karşılaştırıldığında hastalığa
yakalanma riski 20 kat fazladır.

Psikoz; düşünce bozukluğu veya gerçekle
gerçek olmayanın ilişkinin kaybedilmesi olarak tanımlansa da ciddi duygulanım
bozuklukları da bu şekilde sınıflandırılabilir.

Halüsinasyonlar
(gerçekte olmayan şeyleri görme ya da duyma) veya hezeyanlar (gerçekle ilgisi
olmayan şeylere inanma) olabilir. Önceden kestirilemeyen duygu dalgalanmaları
görülür. Genelde doğumdan sonra 2 gün-3 hafta arasında belirtiler ortaya çıkar.

Hezeyanlar özellikle bebek üzerine odaklanır. Bazı durumlarda anne
bebeğe karşı aşırı koruyucu obsesyonlar (takıntılar) geliştirebilir. Hatta bazı
vakalarda da intihar düşünce ve girişimleri bile olabilir.

Postpartum
psikoz son derece acil ve profesyonel yardım gerektiren ciddi bir durumdur.
Sıklıkla hastaneye yatırılarak tedavi gerekir. Uygun tedavi ile % 95 oranla
hastalar 2-3 ay içinde iyileşir.

Doğum sonrası
depresyonda önerilerimiz

Doğum sonu
depresyon, hemen her kadında
görülebilen, geçici bir dönemdir. Bu dönemi en

iyi ve rahat bir biçimde atlatabilmek için
aşağıdaki önerilerimizi
uygulayınız.

Kendinizi aşırı
derecede yormayınız. Uyku zihinsel sağlık açısından çok önemlidir.
Bebeğiniz
uyurken siz de uyumaya çalışınız.
Bebeğinizin
hareketleri uykunuzu bozuyor ise onu başka bir odaya almayı deneyiniz.
Eşinizle bir
vardiya sistemi geliştirin ve bu şekilde bebekten sadece siz sorumlu
olmayınız.
Bebeğe bakım konusunda etrafınızdaki akraba ve arkadaşlarınızdan yardım
isteyin. Bu sayede kendinize dinlenecek zaman ayırın.
Gebelik esnasında ve
emzirme döneminde beslenmenize dikkat edin.
Kendinizi çaresiz ve
güçsüz hissediyorsanız bir psikolog veya psikiyatrdan destek almak için zaman
kaybetmeyiniz.